In gesprek met Bent Branderup
Twee zielen moeten willen, wat twee lichamen kunnen. Dit interview van Anna Eichinger met Bent Branderup is hier in het Nederlands na te lezen. Wil je het origineel luisteren? Dan vind je hier de podcast.
Bent, waarom heb je besloten om de Oude Meesters te bestuderen?
Bent Branderup: Ik was heel nieuwsgierig over alles wat ik rond de Rijkunst kon vinden. Ik ben heel Europa rondgereisd, heb musea bezocht, oude zadels bekeken en natuurlijk mensen bezocht, die nog altijd volgens de Academische Rijkunst gewerkt hebben. Op deze zoektocht heb ik mij afgevraagd: Waar is het begin en waar is het eind? Waar vind je alle informatie die bij elkaar past? Natuurlijk heb ik de boeken van de Oude Meesters aangeschaft. Als je deze boeken leest, moet je opletten: Hier spreken Meesters over eeuwen heen tot ons. De geest uit deze vroegere tijden is ongetwijfeld nog altijd daar, hij leeft in deze boeken. Daarbij is het ook heel interessant om te zien, wat de auteurs ons wilden doorgeven. Je ervaart daardoor ook veel van het toenmalige publiek voor wie het gepubliceerd werd.
Hoe beschrijf je de weg van Bent Branderup naar de Academische Rijkunst?
Bent Branderup: in het begin was er de grote interesse voor paarden, van kind af aan. In mijn tijd was het paard inmiddels ouderwets, zou je kunnen zeggen. Terwijl mijn grootouders nog altijd met paarden hadden gewerkt, was dat bij mijn ouders niet meer het geval. Ik was blijkbaar in iets ouderwets geïnteresseerd. Ik heb alles uitgeprobeerd. Van aangespannen rijden, via veelzijdigheid tot aan jacht – wat er in die tijd maar gereden werd. Later ben ik op reis gegaan dwars door Europa en heb daarbij kennis gemaakt met veel verschillende paardenculturen. Ik heb een jaar op IJsland doorgebracht en in Hongarije. Daarna kwam ik in Jerez de la Frontera en werd daar student aan de Escuela Andaluza del Arte Ecuestre. Vanaf dit moment wist ik meteen in welke richting ik wilde ontwikkelen. En natuurlijk heb ik de Meesters van die tijd bezocht. Ik was ook bij Nuno Oliveira in Portugal en bij Egon von Neindorff in Duitsland. Twee Meesters van wie de overeenkomsten en verschillen bijzonder spannend waren. Ik denk dat de meeste overeenkomsten tussen alle Meesters te vinden zijn in hun idealen van de Rijkunst. Zo vroeg ik mij steeds af wat een Xenophon, een Guérinière, een Newcastle, een Steinbrecht en een Pluvinel verbindt. Dat was voor mij het spannendste. Want waar de meesters zich in een tijdsbestek van 2000 jaar het over eens zijn, kan toch niet zo verkeerd zijn.
Dus je wil de Oude Meesters niet als “ouderwets” beschrijven?
Bent Branderup: Vaak gaan zaken uit de mode en vaak zijn ze weer in de mode. Ja, en vaak is mode ook gemaakt!
Wisten de Oude Meesters meer dan wij nu met alle moderne Methoden en mogelijkheden in de wetenschap?
Bent Branderup: Zij hadden natuurlijk veel meer ervaring dan wij ooit verzamelen kunnen. Alleen al doordat ze hun onderzoeks- en educatieve reizen, maar ook oorlogen rijdend deden. Dus niet zoals wij vandaag de dag met een vliegtuig reizen van Wenen naar Parijs. Dat maakt het verschil en natuurlijk hebben ze ook veel meer paarden opgeleid dan wij nu doen. Nieuwe inzichten konden ze meteen in de opleiding van hun paard inzetten en op die manier hun aannames testen.
Kunnen we de paarden uit de geschiedenis vergelijken met onze paarden van nu?
Bent Branderup: Wij kunnen het niet met 100 % zekerheid zeggen. Vele jaren lang werden koetspaarden gefokt. Deze paarden zijn geselecteerd, om hun achterhand achterwaarts te duwen en daarbij de gewrichten in de achterhand te openen. Daarnaast zijn er ook paarden die de gewrichten in de achterhand beter konden sluiten, maar ook nog om hun duwkracht naar voren geselecteerd werden, de renpaarden. En deze beide typen heeft met nu samengebracht. En dan waren er evenveel paarden die beter op de achterhand waren. Wij hebben nu fokkers nodig die zich precies op dit type paard focussen. Ik denk dat er nog paarden zijn die dicht bij het oude type in de buurt komen.
De dressuur is er voor het paard?
Bent Branderup: Daarvoor is Hugin natuurlijk een heel goed voorbeeld. Blind en drie gebroken benen. Dat was de uitgangssituatie, waarin ik moest leren. Of je kan ook zeggen, Hugin was degene die mij de Academische Rijkunst heeft bijgebracht. Ik moest dus een volledig nieuwe ingang vinden. Als wij het paard voor de dressuur gebruiken, dan zien we dat veel ruiters oefeningen rijden, zonder de inhoud te begrijpen. Dan worden vaak zijgangen gereden die meer schade doen dan goed. Ik moest dus mijn visie op de dressuur veranderen. Dat heeft mij zeer geholpen en daarmee kon ik weer andere mensen helpen.
Is Hugin de echte grondlegger van de Academische Rijkunst?
Bent Branderup: Ja, dat kan je wel zeggen.
Waarom moeten we de boeken van Steinbrecht, Newcastle, Guérinère, Pluvinel en Xenophon lezen?
Bent Branderup: Bij deze ‘Big 5’ zie je de samenhang het meest overtuigend. Zij beantwoorden vragen en voegen open vragen toe aan elkaar. Guérinère beschrijft alles heel goed. Steinbrecht is meester in de biomechanica. De wetenschap van nu kan zijn wetenschap praktisch in nieuwe woorden vatten en nieuwe inzichten toevoegen, zoals bijvoorbeeld over de fascia. Maar de functie ervan blijft gelijk. Natuurlijk moet je als lezer opletten, dat de manier van schrijven van verschillende Oude Meesters chaotisch lijkt. Veel kennis werd daar helemaal niet opgeschreven, omdat het in die tijd als vanzelfsprekendheid gold. Vandaag de dag kan men een boek schrijven over het leiden van het paard aan een halster, dat veel mensen graag kopen en lezen. Bij de Oude Meesters moet je je afvragen of het nut had om het te benoemen. We lezen nu telkens weer gaten in de tekst, die de toenmalige schrijvers niet noemenswaardig genoeg vonden.
Waarom heb je de Ridderorde van de Academische Rijkunst opgericht?
Bent Branderup: Ridder komt in het Duits van ruiter. Je kan het nu ook een organisatie van ruiters noemen. Vroeger had ook elke groep een gilde. Dat is misschien het correcte woord. Nu hebben we een organisatie van mensen, die graag met paarden werkt, maar niet allemaal beroepsmatig. Het doel is, om een brainpool te bouwen, om mensen internationaal uit te nodigen om kennis en ervaringen uit te wisselen. Als de ruiters meer kennis en ervaring kunnen verzamelen, dan wordt het gezamenlijke niveau van de groep op een hoger niveau getild.
Hoe was de ontwikkeling van de afgelopen jaren?
Bent Branderup: Wat nieuw was? Wij hebben veel experimenten met de schoolhalt en schoolstap gedaan. We hebben boeken en afbeeldingen onderzocht en ons afgevraagd waarom en hoe de oefening gereden werd. Bij deze experimenten werden natuurlijk ook fouten gemaakt. Maar alleen dankzij deze fouten kunnen wij vandaag zeggen, wat een grote fout is, wat een belangrijke fout is, wat makkelijk of moeilijk op te lossen is enz. We hebben een groot aantal ervaringen, deze winst aan kennis kan je in je eentje nooit verkrijgen.
Waarom zijn schoolhalt en schoolstap zo bevorderlijk voor het paard?
Bent Branderup: Allereerst gaat het erom, om met het paard een gemeenschappelijke taal te ontwikkelen. Pas dan kunnen wij met ons lichaam werken en de wervelkolom van het paard vorm geven, om zo de gewrichten in de achterhand te bereiken. Hier zitten veel verschillende sleutels. We kunnen de sprong en de knie bereiken. Het paard krijgt een beter bewustzijn, maar ook de mens als het om de achterhand gaat. Wij kunnen leren om de vaardigheden van de achterhand te beoordelen. En we kunnen vaststellen, dat paarden die eigenlijk goede fysieke eigenschappen hebben soms moeite hebben met de communicatie en dat paarden die heel intelligent zijn de gymnastiek makkelijk snappen. Alleen wanneer de boodschap begrepen wordt, kan je met verschillende lichaamsdelen werken. Voor veel paarden was toen de schoolhalt de sleutel tot de achterhand, voor andere paarden was dat een andere oefening.
Welke dan bijvoorbeeld?
Bent Branderup: Bijvoorbeeld de schoolstap of piaf. Het zijn in ieder geval altijd dezelfde spieren, die dezelfde botten bewegen. Het is in ieder geval altijd de geest, die je als eerste moet aanspreken. En dat lukt bij het ene paard beter in galop, bij de andere in piaf enz.
Waar treffen we je op clinics komend jaar?
Bent Branderup: Ik geef les in heel Europa. Ik ben gelukkig met mijn paarden, ik wil het liefst zo veel mogelijk tijd met ze doorbrengen. Clinics zijn ook met de gelicenseerde trainers mogelijk.
De internationale clinics van Bent vind je hier.
Op 25-26 juni 2016 verheugen wij ons op een weerzien met Bent in Helvoirt-Nederland.
Met plezier vertaald door Marion van de Klundert
Geschreven door Anna Eichinger
RSS Feed
